Co to są odpady przemysłowe? Definicja i przykłady
Odpady przemysłowe to grupa odpadów wytwarzanych w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej. Są to materiały niepotrzebne w miejscu ich powstania oraz nieobojętne dla środowiska naturalnego.
Szacuje się, że odpady przemysłowe stanowią ponad 90 % ogółu odpadów wytwarzanych w Polsce. Powstają one nie tylko w zakładach produkcyjnych (odpady poprodukcyjne), ale też w magazynach, na budowach, w placówkach medycznych oraz w serwisach pojazdów i maszyn.
Do odpadów przemysłowych zaliczamy m.in.:
- odpady z serwisów samochodowych (zużyte części samochodowe, oleje i smary),
- odpady opakowaniowe,
- zużyte czyściwo,
- ścinki drewna i płyt meblowych,
- substancje i odczynniki chemiczne,
- odpady ze stosowania i usuwania farb i lakierów,
- poprodukcyjne resztki materiałów z tworzyw sztucznych, szkła, metalu,
- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
- odpady hutnicze i z elektrowni (popioły, żużle, pyły).
Około 80% masy odpadów przemysłowych pochodzi z górnictwa, hutnictwa i energetyki.
Podział, rodzaje i klasyfikacja odpadów przemysłowych
Najprostszy podział odpadów przemysłowych obejmuje:
- odpady płynne, np. farby, rozpuszczalniki, ciecze chemiczne, zanieczyszczoną wodę, osady z oczyszczalni ścieków,
- odpady stałe, np. kartony, złom, folie z tworzyw sztucznych, gruz.
Z punktu widzenia przedsiębiorców wytwarzających odpady przemysłowe, większe znaczenie ma podział odpadów przemysłowych na grupy, podgrupy i rodzaje wprowadzony przez katalog odpadów (Dz.U.2020.10). Poszczególne rodzaje odpadów zostały w nim pogrupowane ze względu na źródło ich powstania, właściwości (np. charakterystyczne dla odpadów niebezpiecznych) oraz skład i poziomy zawartych w nich substancji niebezpiecznych.
Odpady przemysłowe znajdują się w grupach od 1 do 19 katalogu odpadów. Szczególną kategorię odpadów przemysłowych stanowią odpady niebezpieczne, które w katalogu zostały oznaczone symbolem gwiazdki (*).
Gospodarka odpadami przemysłowymi w firmie: segregacja i magazynowanie
Każdy przedsiębiorca, który wytwarza odpady przemysłowe jest zobowiązany do ograniczania ich ilości oraz minimalizowania ich negatywnego wpływu na środowisko. Obowiązki te dotyczą każdego z etapów gospodarowania odpadami: od wytworzenia, przez sortowanie, magazynowanie, transport, odzysk, a czasem również unieszkodliwianie.
Wytwórca odpadów przemysłowych ma obowiązek selektywnej zbiórki w miejscu ich powstania, np. w zakładzie produkcyjnym, hali magazynowej lub na terenie punktu sprzedaży. Odpady należy sortować w taki sposób, by nie zmienić ich charakteru, składu, a także zapobiec mieszaniu się różnych rodzajów odpadów o odmiennych kodach. Do segregacji odpadów przemysłowych przedsiębiorcy najczęściej wykorzystują pojemniki na odpady (np. dwukołowe, czterokołowe), kontenery zakryte i otwarte o pojemności do 2,5 do 36 m3, a także nowoczesne maszyny kompaktujące – prasokontenery, które umożliwiają skuteczne zagęszczanie odpadów oraz automatyzację ich odbiorów.
[ew. link]
Warunki magazynowania odpadów przemysłowych zostały określone w ustawie o odpadach (Dz.U.2023.1587) oraz w wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych. Najważniejszą zasadą jest obowiązek dostosowania sposobu magazynowania (miejsca, rodzaju pojemników) do rodzaju odpadów oraz konieczność oznaczenia pojemników odpowiednimi kodami, zgodnymi z katalogiem BDO.
Odpady przemysłowe mogą być magazynowane maksymalnie przez 3 lata. Wyjątkiem są odpady podlegające składowaniu, które można magazynować maksymalnie przez 1 rok. Przed upływem tych terminów przedsiębiorca zobowiązany jest do wywozu odpadów lub do zamówienia usługi odbioru odpadów przemysłowych i transportu ich do zakładu przetwórczego bądź na składowisko.
Odbiór odpadów poprodukcyjnych i przemysłowych
Częstotliwość odbiorów odpadów przemysłowych z przedsiębiorstwa powinna być dostosowana do funkcjonujących w nim procesów technologicznych i organizacyjnych. Przy mniejszych ilościach wytwarzanych odpadów lepiej sprawdza się każdorazowe zamawianie odbioru odpadów. Przy znacznych ilościach, wielu przedsiębiorców preferuje zawarcie umowy z firmą odbierającą odpady przemysłowe i stworzenie zautomatyzowanego harmonogramu odbiorów z pomocą Platformy Odpadowej Interzero.
Oprócz koordynacji odbioru odpadów, przedsiębiorca musi również wystawiać Karty Przekazania Odpadu, najlepiej z pewnym wyprzedzeniem. W momencie przekazania odpadu firmie transportowej mającej odpowiednie zezwolenia, KPO musi być już w pełni uzupełniona.
Zagospodarowanie odpadów przemysłowych i poprodukcyjnych
Odpady przemysłowe to bardzo szeroka i zróżnicowana grupa odpadów. W zależności od pochodzenia, składu i właściwości, wymagają one różnych metod zagospodarowania. Z tego względu, przedsiębiorcy wytwarzający odpady przemysłowe i poprodukcyjne, zazwyczaj przekazują je wyspecjalizowanym podmiotom zajmującym się odzyskiem lub unieszkodliwianiem.
Zagospodarowanie odpadów przemysłowych w Polsce może odbywać się na kilka sposobów:
- magazynowanie poprzedzające inne procesy unieszkodliwiania lub odzysku,
- recykling i odzysk odpadów przemysłowych,
- spalanie w spalarni odpadów przemysłowych,
- składowanie (odpadów i pozostałości po ich spalaniu) na odpowiednio przygotowanych składowiskach odpadów przemysłowych.
Wybierając zakład zagospodarowania odpadów przemysłowych warto zwrócić uwagę na posiadane przez niego zezwolenia (np. na zbieranie i przetwarzanie odpadów) oraz koncesje (np. na składowanie odpadów przemysłowych, pozwolenie zintegrowane). Tylko przekazanie odpadów firmie posiadającej niezbędne zezwolenia zwalnia wytwórcę od odpowiedzialności za gospodarowanie nimi. Warto też pamiętać, że tej odpowiedzialności nie zdejmuje odebranie odpadów przez firmę transportową – wytwórca odpowiada za nie aż do chwili dostarczenia ich do recyklera. Z tego względu warto korzystać wyłącznie z usług zaufanych, rzetelnych przedsiębiorstw oferujących odbiór i transport odpadów przemysłowych.
Ewidencja odpadów przemysłowych w BDO
Ważnym obowiązkiem prawnym przedsiębiorców gospodarujących odpadami przemysłowymi i poprodukcyjnymi jest rejestracja w BDO oraz prowadzenie ewidencji ilościowej (masa wytworzonych odpadów) i jakościowej (rodzaje odpadów przemysłowych, którym przypisane są 6-cyfrowe kody) tych odpadów. W zależności od ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów przemysłowych, może być to ewidencja pełna lub uproszczona.
Wszyscy przedsiębiorcy wpisani do rejestru BDO mają obowiązek wystawiania elektronicznych KPO przy przekazaniu odpadów np. do odzysku lub utylizacji. Dla każdego z rodzajów odpadów należy stworzyć oddzielną KPO i wskazać w niej:
- dane firm: wytwarzającej, transportującej i odbierającej odpady,
- masę i kod odpadów,
- datę i godzinę przekazania,
- numer rejestracyjny pojazdu, który odbiera odpady.
Jeśli wprowadzone dane będą poprawne, KPO zostanie zaakceptowana i zakończy obieg w BDO. W przeciwnym razie przedsiębiorca ma obowiązek skorygowania KPO.
Elektroniczne Karty Przekazania Odpadu są podstawą do tworzenia zapisów na Karcie Ewidencji Odpadów. Przedsiębiorca zobowiązany do prowadzenia pełnej ewidencji odpadów przemysłowych musi na bieżąco tworzyć wpisy w KEO. Jest również obowiązany do złożenia rocznego zestawienia danych o odpadach. Takie roczne sprawozdanie należy przekazać Marszałkowi województwa w terminie do 15 marca bieżącego roku za rok poprzedni.
Gospodarowanie odpadami przemysłowymi w jednym miejscu – poznaj Platformę Odpadową Interzero
Większość obowiązków związanych z ewidencją odpadów przemysłowych w BDO i całą gospodarką odpadową firmy można realizować online, w jednym, zcentralizowanym miejscu. Cyfrowa Platforma Odpadowa Interzero to narzędzie zintegrowane z BDO, które automatyzuje żmudne i czasochłonne procedury ewidencyjne, a także umożliwia zarządzanie odbiorami odpadów w siedzibie firmy i w jej oddziałach.
Dzięki Platformie Odpadowej Interzero zyskasz:
- redukcję kosztów gospodarki odpadowej (optymalizacja kosztów logistyki, zagospodarowania odpadów i kosztów pracy),
- proste logowanie, bez potrzeby uwierzytelniania profilem zaufanym,
- funkcję tworzenia harmonogramu odbiorów poszczególnych frakcji odpadów,
- opcję zamawiania odbiorów odpadów 1 kliknięciem,
- automatyzację ewidencji odpadów w BDO,
- możliwość zarządzania gospodarką odpadową firmy online, bez konieczności instalowania dodatkowego oprogramowania,
- cyfrowe repozytorium na całą dokumentację środowiskową firmy,
- możliwość tworzenia dowolnych raportów i statystyk oraz dostęp do wszystkich danych firmy w czasie rzeczywistym.
Platforma Odpadowa to narzędzie stworzone przez Interzero – lidera rynku usług środowiskowych – w odpowiedzi na potrzeby przedsiębiorców gospodarujących odpadami. Zostało ono zintegrowane z BDO w pierwszych dniach funkcjonowania systemu i od tamtej pory jest na bieżąco udoskonalane i rozwijane o kolejne funkcjonalności, dzięki którym zarządzanie odpadami w firmie staje się szybsze, prostsze i tańsze. Wszystkie funkcje Platformy Odpadowej Interzero możesz już teraz przetestować za darmo nawet przez okres 3 miesięcy.
