Elektroodpady, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny

Czym są elektroodpady i ZSEE?

Elektroodpadami nazywamy zużyty sprzęt elektryczny, który nie nadaje się do użytkowania. Mowa tu o urządzeniach zasilanych prądem elektrycznym lub z pomocą baterii i akumulatorów, ale również o sprzętach, które mogą służyć do wytwarzania, przesyłu lub pomiaru prądu elektrycznego bądź pól elektromagnetycznych. Elektroodpady nazywane są też elektrośmieciami, elektrozłomem, zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, a w skrócie ZSEE lub WEEE (ang. Waste of Electrical and Electronic Equipment).

Ze względu na zawartość substancji niebezpiecznych (np. rtęci, ołowiu, freonu, azbestu), większość elektroodpadów zalicza się do grupy odpadów niebezpiecznych.

Zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w firmie

Choć nie każda firma zajmuje się gospodarowaniem elektroodpadami, to każda powinna przestrzegać zasad postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Elektroodpady objęte są obowiązkiem selektywnej zbiórki, dlatego nie mogą być mieszane z innymi frakcjami (np. odpadami zmieszanymi). Na wszystkich przedsiębiorcach ciąży obowiązek przekazania sprzętu elektronicznego firmie zajmującej się zagospodarowaniem elektroodpadów. W przypadku większej ilości elektroodpadów, korzystne staje się zamówienie odbioru elektroodpadów np. z magazynu lub z siedziby przedsiębiorstwa. Taką usługę świadczą zwykle podmioty prowadzące profesjonalną zbiórkę elektroodpadów lub organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Warto przy tym pamiętać, że z odbiorem elektroodpadów z firmy nie można zbyt długo zwlekać – elektrośmieci zwykle zawierają substancje niebezpieczne, które mogą stanowić zagrożenie dla pracowników. Co więcej, do magazynowania ZSEE niezbędne jest uzyskanie zezwoleń i stworzenie odpowiednich warunków. Nieodpowiednie magazynowanie elektroodpadów, brak sortowania oraz mieszanie ich z innymi frakcjami odpadów są podstawą do nałożenia na przedsiębiorcę kary grzywny.

Klasyfikacja i przykłady elektrośmieci

Z punktu widzenia przedsiębiorców gospodarujących elektroodpadami i ZSEE, ważny jest podział elektrośmieci wprowadzony przez ustawę o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Zgodnie z jej zapisami, sprzęt elektroniczny i elektryczny dzielimy na 6 grup:

1. Sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury, np. chłodziarki, zamrażarki, klimatyzatory, grzejniki.
2. Ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm², np. laptopy, tablety, monitory, telewizory.
3. Lampy, w tym diody LED.
4. Sprzęt wielkogabarytowy, którego którykolwiek z zewnętrznych wymiarów przekracza 50 cm (z wyłączeniem sprzętu ujętego w grupach 1–3), np. pralki, zmywarki, panele fotowoltaiczne.
5. Sprzęt małogabarytowy, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm (z wyłączeniem sprzętu ujętego w grupach 1–3 i 6), np. roboty kuchenne, żelazka, odkurzacze.
6. Małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm, np. telefony komórkowe, komputery stacjonarne, modemy i routery.

Poszczególne grupy elektroodpadów zostały wyodrębnione m.in. ze względu na sposób i koszt ich przetwarzania. Pozwala to uniknąć sytuacji, w których ZSEE wymagający specjalistycznych technologii zagospodarowania będzie klasyfikowany oraz przetwarzany razem z elektroodpadami prostszymi w recyklingu.

Odzysk, przygotowanie do ponownego użycia i recykling elektroodpadów – obowiązki przedsiębiorców

Prawne obowiązki podmiotów wprowadzających sprzęt zostały oparte na rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Dotyczą one zarówno wprowadzania sprzętu elektrycznego i elektronicznego na rynek, jak i późniejszego zagospodarowania powstałych z niego elektroodpadów.

Jednym z najważniejszych środowiskowych obowiązków przedsiębiorców wprowadzających sprzęty jest recykling i zagospodarowanie elektroodpadów. Dla każdej z grup zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ustawodawca określił minimalne poziomy:

Zbierania:

1. nie mniej niż 65% średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu albo 85% masy zużytego sprzętu wytworzonego na terytorium kraju.

Odzysku oraz przygotowania do ponownego użycia i recyklingu:

1. dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu należącego do grup sprzętu nr 1 i 4 określonych w załączniku nr 1 do ustawy:
   • odzysku – 85% masy zużytego sprzętu oraz
   • przygotowania do ponownego użycia i recyklingu – 80% masy zużytego sprzętu;
2. dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu należącego do grupy sprzętu nr 2 określonej w załączniku nr 1 do ustawy:
   • odzysku – 80% masy zużytego sprzętu oraz
   • przygotowania do ponownego użycia i recyklingu – 70% masy zużytego sprzętu;
3. dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu należącego do grup sprzętu nr 5 i 6 określonych w załączniku nr 1 do ustawy:
   • odzysku – 75% masy zużytego sprzętu oraz
   • przygotowania do ponownego użycia i recyklingu – 55% masy zużytego sprzętu;
4. dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu należącego do grupy sprzętu nr 3 określonej w załączniku nr 1 do ustawy – recyklingu – w wysokości 80% masy tego zużytego sprzętu.

Nieosiągnięcie tych poziomów przez firmę wprowadzającą sprzęt skutkuje naliczeniem opłaty produktowej.

Ustawa nakłada na firmy zajmujące się gospodarką ZSEE również inne obowiązki, np.:

• rejestracji w Bazie Danych o Produktach i Opakowaniach oraz Gospodarce Odpadami,
• zorganizowania i sfinansowania odbiorów ZSEE przez podmioty zajmujące się zbiórką oraz przetwarzaniem zebranych elektroodpadów,
• prowadzenia ewidencji obejmującej informacje o masie wprowadzonego do obrotu sprzętu.

Wszystkie te obowiązki firmy mogą realizować we własnym zakresie lub powierzyć je organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Szczególne obowiązki przedsiębiorców związane z gospodarowaniem elektroodpadami i ZSEE zależą od rodzaju wykonywanej przez nich działalności. Określa je ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2015 poz. 1688), w której wyróżniono kilka kategorii podmiotów gospodarujących ZSEE:

• firmy wprowadzające sprzęt,
• dystrybutorzy i autoryzowani przedstawiciele,
• firmy zajmujące się przetwarzaniem ZSEE,
• recyklerzy ZSEE i firmy prowadzące procesy odzysku inne niż recykling,
• organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Ewidencja elektroodpadów i zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w BDO

Każdy przedsiębiorca, który gospodaruje elektroodpadami, ma obowiązek rejestracji w BDO, a następnie prowadzenia ewidencji w formie Karty Ewidencji Odpadów (KEO) i corocznego składania sprawozdania. W dziale IV formularza rejestrowego znajdują się tabele przeznaczone odpowiednio dla podmiotów wprowadzających sprzęt elektroniczny, zbierających ZSEE, prowadzących zakład przetwarzania lub działalność w zakresie recyklingu elektroodpadów oraz dla organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Sprawdź, jak prawidłowo wypełnić formularz rejestrowy BDO.

Podstawowym dokumentem generowanym w systemie BDO jest Karta Przekazania Odpadów, którą należy wystawić za każdym razem przy przekazaniu elektroodpadów do dalszego zagospodarowania. W elektronicznej KPO zamieszcza się informacje m.in. o:

• masie przekazanych elektroodpadów,
• kodzie odpadu,
• firmach: transportującej i odbierając ej elektroodpady
• dacie i godzinie przekazania elektroodpadów.

Elektroodpady i ZSEE są ewidencjonowane w BDO pod następującymi kodami:

Gospodarka ZSEE i zarządzanie odbiorami elektroodpadów w Platformie Odpadowej Interzero

Prowadzenie ewidencji elektroodpadów jest czasochłonnym i żmudnym obowiązkiem każdego przedsiębiorcy gospodarującego ZSEE. Procesy logistyki odpadowej i zarządzania elektroodpadami można zoptymalizować korzystając z Platformy Odpadowej Interzero. POI to cyfrowe narzędzie do kompleksowego zarządzania gospodarką odpadową firmy, które dodatkowo zostało zintegrowane z systemem BDO. Korzystając z Platformy nie ma już konieczności logowania do rządowego systemu – wszystkie sprawy związane z ewidencją elektroodpadów oraz corocznym obowiązkiem sprawozdawczym można załatwić w panelu Platformy.

Cyfrowa Platforma Odpadowa w Twojej firmie to:

• przyjazne logowanie bez konieczności uwierzytelniania profilem zaufanym,
• automatyczne wystawianie, korygowanie i zatwierdzanie KPO,
• automatyczne tworzenie zapisów na KEO,
• maksymalizacja zysków ze sprzedaży surowców,
• możliwość zaplanowania odbiorów elektroodpadów i zamówienia transportu 1 kliknięciem,
• proste i szybkie tworzenie raportów na podstawie danych z BDO i innych informacji środowiskowych firmy wprowadzonych do POI,
• możliwość stałego monitorowania kosztów i przychodów z tytułu gospodarki elektroodpadami i innymi frakcjami odpadów,
• zdalny dostęp do wszystkich danych firmy, bez konieczności instalowania oddzielnego oprogramowania.

W zależności od potrzeb firmy, Platforma Odpadowa Interzero oferuje również inne funkcjonalności ułatwiające ewidencjonowanie i zarządzanie logistyką odzysku. Możesz wypróbować je podczas bezpłatnego, nawet 3-miesięcznego okresu testowego i pod okiem eksperta Interzero, który pomoże Ci we wdrożeniu POI w Twojej firmie.

platformaodpadowa.interzero.pl